Thoái thực ký văn / Trương Quốc Dụng; Nhượng Lê dịch. - H. : Nxb. Hội nhà văn, 2020. - 569tr. ; 24cm

Tác giả: Trương Quốc Dụng

Nhà xuất bản: Hội Nhà văn

Khổ sách: 16 x 24cm ; 569 trang

Số ĐKCB: PM.051501, PM.051502,TC.004126

Tác giả Trương Quốc Dụng (1797 -1864) là bậc danh thần đời Nguyễn, năm 25 tuổi Trương Quốc Dụng thi đỗ Hương cống làm quan dưới ba triều Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức.

“Thoái thực ký văn” có thể hiểu là ghi chép những điều nghe thấy khi nghỉ việc quan về nhà, viết bằng chữ Hán, gồm 7 chương. Đây là một bộ sách dạng tổng hợp bách khoa thư, nửa khảo cứu, nửa bút ký, ghi chép nhiều việc và được xếp theo các từng loại sau:

Chương 1: Phong vực: Nói về sự thay đổi của sông núi, đường sá từ thời Hùng Vương đến thời Minh Mạng. Có phụ chép về Cao Miên, Ai Lao, Xiêm La và Miến Điện...

Chương 2: Chế độ: Nói về tước cấp, bổng lộc, chế độ khoa cử (văn võ), quân chế, thuế lệ, tiền văn, quân cấp công điền...từ thời Lý đến thời Minh Mạng.

Chương 3: Nhân phẩm: Viết về học hành và các nhân vật lịch sử từ thời Trần đến thời Minh Mạng như: Hưng Đạo Vương, Nguyễn Xí, Trần Nhật Duật, Trần Nguyên Hãn…

Chương 4: Cổ tích (có phụ phần sơn xuyên): Phần nhiều nói về các đình chùa, miếu mạo, thành trì...ở miền Trung và miền Bắc Việt Nam. Về Lam Thành sơn (thuộc Nghệ An) có nói đến chuyện đồng trụ (cột đồng Mã Viện). Về sông có nói thêm về các đê điều.

Chương 5: Trưng ký (những điều lạ): Ghi các chuyện thần thoại có liên quan đến các nhân vật lịch sử Việt Nam.

Chương 6: Tạp sự (chuyện vặt): Ghi các chuyện vặt về thơ văn, thi cử, thành thánh, xử án, nhân vật lịch sử, dân số, xử án...

Chương 7: Vật loại: Nói về cây cối, thóc lúa, ngô, khoai, chim muông...và các loại khác như hoa, gỗ, tre, chè,...